Ένα από τα πλέον σημαντικά μνημεία της λεκάνης των Πρεσπών, ο ναός του Αγ. Γερμανού είναι μνημείο του 11ου αι., με κομψές αναλογίες και ανθρώπινη κλίμακα. Ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου ναού με τρούλο και είναι εμβαδού 60m2, με αυλή 1000m2 περίπου. Οι τοιχογραφίες συνδέονται με την αρχική κατασκευή τον 11ο αι., και με δύο βασικές ανακαινίσεις που δέχθηκε το μνημείο, η πρώτη στα τέλη του 12ου με αρχές του 13ου αι. και η δεύτερη περί τα μέσα του 18ου αι.

Ο ναός, πριν από τις εργασίες, ήταν σε σχετικά καλή κατάσταση. Παρουσίαζε όμως έντονα προβλήματα υποβάθμισης και ως προς το ίδιο το μνημείο και ως προς τον περιβάλλοντα χώρο του. Οι όψεις του ήταν καλυμμένες με νεωτερικά επιχρίσματα, ενώ εσωτερικά οι τοιχογραφίες ήταν μαυρισμένες από το χρόνο και τον καπνό των κεριών, με αποτέλεσμα να είναι δυσδιάκριτα τα θέματά τους.

Ο περιβάλλων χώρος ήταν αδιαμόρφωτος, η υψηλή περίφραξη έκρυβε σε μεγάλο ποσοστό το μνημείο, ενώ στην είσοδο της αυλής τριγωνική νησίδα είχε τη χρήση του χώρου στάθμευσης. Ακόμα, η συγκέντρωση ομβρίων υδάτων κατά τους χειμερινούς μήνες προκαλούσε, εκτός από αισθητικά και πρακτικά προβλήματα (προσπελάσεις), και υγρασία στο ναό.

Το κεντρικό επομένως ζητούμενο των εργασιών ήταν η αποκατάσταση της μορφής του μνημείου και η αναβάθμιση του περιβάλλοντα χώρου του, ώστε να προβληθεί η ιστορία και η αρχιτεκτονική του και να αναδειχθεί ως σύνολο.

Καταστροφές των τοιχογραφιών στα χαμηλά τμήματα των τοιχοποιιών εσωτερικά έδιναν μία εικόνα της τοιχοδομίας, μια πολύ καλής ποιότητας κατασκευή, από λίθους με περιορισμένη χρήση πλίνθων και ισχυρό ασβεστοκονίαμα. Από παλαιά φωτογραφία γνωρίζαμε ότι η τοιχοδομία των όψεων του ναού πλησιάζει εκείνη ναών της Καστοριάς της ίδιας περιόδου, με χρήση οριζόντιων και κατακόρυφων πλίνθων και διακοσμητικές ταινίες. Το 1995 και προκειμένου να συμπληρωθεί η μελέτη αποκατάστασης του μνημείου, έγιναν διερευνητικές τομές στις όψεις του ναού, για να επιβεβαιωθεί η μορφή και να διερευνηθεί η κατάσταση της τοιχοδομίας. Από τις τομές αυτές επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη κεραμοπλαστικού διακόσμου στα περισσότερα σημεία. Ανασκαφική έρευνα εσωτερικά αποκάλυψε το αρχικό λίθινο δάπεδο, ενώ έρευνα στη βάση της τοιχοποιίας εξωτερικά έδειξε μια αβαθή μεν, αλλά καλής ποιότητας θεμελίωση.

Με τις εργασίες που ολοκληρώθηκαν, αποκαλύφθηκε η τοιχοδομία του ναού. Καθαρίσθηκαν προσεκτικά λίθοι και πλίνθοι και έγιναν περιορισμένα αρμολογήματα, μόνο στα σημεία που παρουσίαζαν αποσάθρωση, επιτυγχάνοντας με τον τρόπο αυτό τη διατήρηση των κονιαμάτων της προγενέστερης φάσης του ναού. Συντηρήθηκε και συμπληρώθηκε το αρχικό, πέτρινο δάπεδο και έγιναν περιορισμένης κλίμακας στερεωτικές εργασίες.

Στον περιβάλλοντα χώρο έγινε καθαίρεση της υφιστάμενης περίφραξης και διευρύνθηκε ο περίβολος για να συμπεριλάβει και τη νησίδα στη νότια είσοδό του. Διαμορφώθηκαν επίπεδα για την ανάδειξη του μνημείου, κατασκευάσθηκε αποστραγγιστικό δίκτυο για την αντιμετώπιση της υγρασίας, ακολούθησε επίστρωση με τοπικό γρανίτη και κατασκευή νέας χαμηλής περίφραξης, η οποία χρησιμοποιείται και ως καθιστικό. Με την τοποθέτηση ενημερωτικής πινακίδας και φωτισμού ολοκληρώθηκαν οι εργασίες.